Bạc Liêu có tổng diện tích nuôi trồng thủy sản 136.517 ha, trong đó, vùng Quốc lộ 1A gồm các huyện Hồng Dân, Phước Long và thị xã Giá Rai nuôi 70.278 ha, chiếm 51,47%.

Theo Sở NN-PTNT Bạc Liêu, với đặc thù về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và môi trường, tiểu vùng chuyển đổi này chủ yếu bố trí SX theo mô hình luân canh tôm (tôm sú hoặc tôm thẻ chân trắng) - lúa và mô hình tôm càng xanh xen lúa với diện tích 37.475 ha. Chủ yếu tập trung ở huyện Hồng Dân với 23.405 ha, Phước Long 11.250 ha và thị xã Gía Rai 3.090 ha, chiếm 53,7% diện tích nuôi toàn vùng.

Tỉnh Bạc Liêu vừa xây dựng mô hình SX tôm sạch, lúa an toàn.

Những năm gần đây mô hình SX lúa trên đất nuôi tôm tại Bạc Liêu đã được khẳng định cho hiệu quả kinh tế cao, thân thiện với môi trường...

Bên cạnh đó, việc tổ chức SX bằng cách áp dụng các tiến bộ kỹ thuật đã mang lại hiệu quả vượt trội. Điển hình như áp dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật, SX từ 1 - 2 giống lúa chất lượng cao, nông dân được đầu tư đầu vào, bao tiêu sản phẩm đầu ra, chưa kể lúa bao tiêu có giá cao hơn giá thị trường từ 50 -100 đồng/kg, tùy theo giống lúa, giá thành SX giảm.

Anh Nguyễn Văn Linh, 31 tuổi (ngụ ấp Nội Ô, thị trấn Phước Long, huyện Phước Long) cho biết, thu nhập từ mô hình SX lúa - tôm giúp gia đình anh thu nhập bình quân khoảng 70 triệu/ha/năm. Trong đó lúa khoảng 30 triệu/ha/năm, tôm là 40 triệu/ha/năm. Trừ các chi phí gia đình anh còn lời hơn 49 triệu/ha/năm (lúa 15/ha/năm và tôm là 34 triệu/ha/năm). Hiện tại gia đình anh SX 4 ha diện tích lúa - tôm.

Anh Linh cho biết, thường vụ tôm bắt đầu vào tháng 2 - 3 (dương lịch) và kết thúc vào khoảng tháng 7, sau đó đến khoảng 8 - 9 thì bắt đầu xuống giống vụ lúa, kết hợp nuôi tôm càng xanh. Mô hình này được gia đình áp dụng vài năm nay.

Mô hình trồng lúa kết hợp nuôi tôm càng xanh đem lại hiệu quả kinh tế cao.

“SX tôm sạch, lúa an toàn, do hạn chế tối đa việc dùng thuốc bảo vệ thực vật và kháng sinh. Tuy nhiên, mô hình này vẫn chưa được khai thác hết tiềm năng và hiệu quả, vì còn phụ thuộc vào thời tiết, nguồn nước ngọt, các biện pháp kỹ thuật canh tác, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, lượng mưa thất thường khó kiểm soát, đã tác động trực tiếp đến SX, nhất là vụ lúa trên đất nuôi tôm”, anh Linh cho biết thêm.

Ông Trương Phước Hiền, Phó Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phước Long cho biết, huyện đang chủ động khuyến khích nông dân SX các mô hình thích nghi với biến đổi khí hậu. Phòng Nông nghiệp đã lên kế hoạch, phương án SX theo hướng nâng cao giá trị là SX tôm sạch, lúa an toàn theo quy trình hữu cơ. Đồng thời, hình thành các vùng nguyên liệu cho cả lúa và tôm theo chuỗi giá trị.

UBND tỉnh Bạc Liêu vừa ban hành quyết định số 1042/QĐ-UBND tỉnh ngày 7/6/2019 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc thành lập Ban chỉ đạo xây dựng mô hình tôm sạch, lúa an toàn theo quy trình hữu cơ áp dụng trên hệ thống canh tác tôm - lúa, trên vùng Quốc lộ 1 A đến năm 2020, định hướng đến năm 2025.

Theo đó, các vùng quy hoạch sẽ được thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật từ áp dụng lịch thời vụ, cơ cấu giống lúa, chăm sóc, quản lý dịch hại tổng hợp thông qua việc hổ trợ giống, vật tư và tổ chức tập huấn kỹ thuật cho nông dân nắm được quy trình sản xuất, kỹ thuật canh tác hiệu quả, an toàn bền vững.

Ngoài ra, chuyển dần từ quy trình SX vô cơ sang SX an toàn (sử dụng phân bón, thuốc BVTV hóa học sang sử dụng sang phân bón hữu cơ, thuốc BVTV sinh học), nhằm tạo ra sản phẩm tôm sạch, lúa an toàn theo quy trình hữu cơ trên vùng tôm - lúa.

Thay đổi tập quán canh tác của nông dân, hình thành phương thức SX mới phù hợp, góp phần tăng năng suất, chất lượng lúa, gạo, tôm được canh tác theo hướng bền vững tiến tới đạt các chứng nhận như: VietGAP, ASC, Organic…

Việc xây dựng mô hình tôm sạch, lúa an toàn, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia liên kết SX và bao tiêu sản phẩm, hướng đến canh tác hữu cơ rộng rãi, từ đó, tạo ra sản phẩm thân thiện với môi trường và sức khỏe con người...

TRỌNG LINH